W niniejszym artykule omówiono monitorowanie zmian prawa gospodarczego za pomocą narzędzi informatycznych – strony internetowej Związku Rzemiosła Polskiego oraz strony internetowej NSZZ „Solidarność”. W artykule zwrócono również uwagę na projekt realizowany z funduszy unijnych przez Związek Rzemiosła Polskiego pt. „Monitorowanie prawa gospodarczego przez organizację rzemiosła”.

Monitorowanie zmian prawa gospodarczego z wykorzystaniem narzędzi informatycznych

Oprócz stron internetowych przedstawiających proces legislacyjny odnoszący się do ogółu ustaw, można również wyodrębnić portale internetowe odnoszące się bezpośrednio do zmian w prawie gospodarczym. Zmiany prawa gospodarczego mogą być monitorowane za pomocą strony internetowej Związku Rzemiosła Polskiego oraz na stronie NSZZ „Solidarność”. Podmioty te podejmują działania zapewniające obywatelom możliwość wyrażenia swojej opinii na temat przedstawianych projektów aktów prawnych. Realny wpływ na jakość uchwalanego prawa gospodarczego może mieć uwzględnienie opinii obywateli, którzy prowadząc działalność gospodarczą mają z nim styczność na co dzień.

W grudniu 2017 r. Związek Rzemiosła Polskiego rozpoczął realizację projektu „Monitorowanie prawa gospodarczego przez organizację rzemiosła”. Projekt ten jest współfinansowany przez Europejski Fundusz Społeczny w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój 2014-2020. (https://zrp.pl/monitorowanie-prawa-gospodarczego-platforma-do-opiniowania-aktow-prawnych/, dostęp: 24.07.2018 r.). Projekt obejmuje swoim zasięgiem obszar całej Polski. Celem tego projektu jest monitorowanie zmian w prawie gospodarczym, a także wypracowywanie stanowiska wobec proponowanych zmian przepisów, mających wpływ na prowadzenie działalności gospodarczej. Monitorowanie zmian przepisów przybiera formę konsultacji online, obejmujących mikro, małe oraz średnie przedsiębiorstwa. Taka forma konsultacji społecznych jest możliwa dzięki stosowaniu nowych technik ułatwiających śledzenie zmian w prawie, w oparciu o informacje udostępnione przez organy administracji rządowej. Założeniem końcowym projektu jest opracowanie 20 stanowisk z zakresu prawa gospodarczego. Stanowiska te będą zawierać opinie i uwagi zebrane podczas konsultacji online i podczas warsztatów konsultacyjnych (https://zrp.pl/monitorowanie-prawa-gospodarczego-platforma-do-opiniowania-aktow-prawnych/, dostęp: 24.07.2018 r.).

Panel dyskusyjny w ramach projektu „Monitorowanie prawa gospodarczego przez organizacje rzemiosła” jest dostępny na stronie internetowej pod adresem http://rzemioslooprawie.zrp.pl/. Panel ten jest dostępny od dnia 1 lutego 2018 r. Wchodząc na ww. stronę internetową można wybrać tematykę konsultacji – prawo gospodarcze ogólne i prawo branżowe. Na chwilę sporządzania niniejszego artykułu, w zakresie ogólnego prawa gospodarczego możliwe jest konsultowanie proponowanych zmian do ustawy o ograniczeniu handlu w niedzielę i święta oraz w niektóre inne dni, zmian w prawie zamówień publicznych oraz projektu ustawy o zmianie ustaw w celu obniżenia składek na ubezpieczenia społeczne. Natomiast w odniesieniu do prawa branżowego możliwe jest skonsultowanie projektu ustawy o przeciwdziałaniu marnowaniu żywności. Aby dołączyć do dyskusji dotyczącej opiniowania konkretnego aktu prawnego i przedstawić swoją opinię, niezbędne jest podanie imienia i nazwiska, e-maila, a także nazwy firmy. Zatem panel dyskusyjny skierowany jest szczególnie do przedsiębiorców i przedstawicieli organizacji rzemiosła.

Wskazać jednocześnie należy, że uwagi oraz komentarze opublikowane pod poszczególnymi projektami ustaw, zamieszczane na stronie projektu, będą omawiane podczas warsztatów konsultacyjnych z udziałem przedstawicieli wszystkich zrzeszonych w strukturach Związku Rzemiosła Polskiego izb rzemieślniczych (https://zrp.pl/monitorowanie-prawa-gospodarczego-platforma-do-opiniowania-aktow-prawnych, dostęp: 24.07.2018 r.). Pierwsze warsztaty konsultacyjne w ramach projektu „Monitorowanie prawa gospodarczego przez organizacje rzemiosła” odbyły się w Bydgoszczy w dniach 18-19 kwietnia 2018 r. Na spotkaniu omówiono założenia realizowanego projektu, a także przedstawiono akty prawne będące tematem późniejszej dyskusji uczestników warsztatów. Na pierwszych warsztatach analizie poddano kilka projektów ustaw, m.in. projekt ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i prawnych oraz o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, projekt ustawy o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwa osoby fizycznej, a także projekt ustawy o wspieraniu nowych inwestycji. Eksperci występujący z ramienia Związku Rzemiosła Polskiego podczas warsztatów omówili prace podejmowane nad ustaleniem wspólnego stanowiska co do projektów ustaw. Niewątpliwie wpływ na wypracowane stanowisko będą miały komentarze dotyczące aktu prawnego zamieszczone na portalu konsultacyjnym, a także wnioski z dyskusji podjętej podczas warsztatów. Opracowania oraz ekspertyzy Związku Rzemiosła Polskiego są przekazywane do organów administracji rządowej, Parlamentu i innych instytucji, mających wpływ na dokonywane zmiany w zakresie prawa gospodarczego (http://rzemioslooprawie.zrp.pl/warsztaty/, dostęp: 24.07.2018 r.).

Podkreślić należy, że osoby biorące udział w warsztatach konsultacyjnych zwracały uwagę na mankamenty regulacji z zakresu prawa gospodarczego z uwagi na ich obszerność oraz poddawanie częstym zmianom i nowelizacjom. Uczestnicy podnosili też, że czasem nie nadążają za monitorowaniem tych zmian i nie są ich świadomi. Kolejny dwudniowy warsztat konsultacyjny będzie miał miejsce we wrześniu 2018 r.

W zakresie monitorowania zmian w prawie gospodarczym istotne jest również odniesienie się do inicjatyw podejmowanych przez Komisję Krajową NSZZ „Solidarność”. Mianowicie realizowany jest w tym zakresie projekt pt. „Prowadzenie przez NSZZ Solidarność działań w zakresie monitorowania prawa gospodarczego i prawa pracy”. Celem projektu jest opracowanie modelu monitorowania przez NSZZ  „Solidarność” zmian prawa gospodarczego na poziomie krajowym w celu oceny rzeczywistego wpływu tych zmian na poziom życia pracowników (http://www.solidarnosc.org.pl/ szkolenia/wspolpraca-zagraniczna/programy-europejskie/realizowane/item/15771-4-monitoring-prawa, dostęp: 24.07.2018 r.). Więcej informacji na temat działalności NSZZ „Solidarność” w ramach ww. projektu zostanie podanych w artykule pt. „Monitorowanie zmian prawa pracy z wykorzystaniem narzędzi informatycznych.”

Monitorowanie zmian w prawie gospodarczym może odbywać się za pomocą newslettera zamieszczonego na stronie internetowej NSZZ „Solidarność”, a także poprzez opiniowanie projektów aktów prawnych. Przykładowo, w ostatnim newsletterze (nr 28/18) można znaleźć informację, że w dniu 17 lipca 2018 r. rozpoczęto proces legislacyjny projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw. Podkreślić należy, że projekt tej ustawy był przedmiotem dyskusji podczas warsztatów konsultacyjnych w Bydgoszczy w kwietniu 2018 r. Ponadto, w newsletterze podano również informację, że w dniu 17 lipca 2018 r. skierowano do Sejmu projekt ustawy zmieniającej ustawę – Prawo zamówień publicznych oraz ustawę o zmianie ustawy – Prawo zamówień publicznych. W tym samym dniu projekt tej ustawy został skierowany do pierwszego czytania. Dnia 20 lipca 2018 r. rządowy projekt ww. ustawy został uchwalony przez Sejm. Wskazać należy, że koncepcja zmiany prawa zamówień publicznych była przedmiotem dyskusji na panelu dyskusyjnym zamieszczonym na stronie internetowej http://rzemioslooprawie.zrp.pl/koncepcja-zmiany-prawa-zamowien-publicznych/. Wyrażenie swojej opinii w tej materii możliwe było od dnia 11 czerwca 2018 r.

Podkreślić należy, że informacje zamieszczone w newsletterze obejmują cały proces legislacyjny.

Projekty aktów prawnych są zamieszczone na stronie internetowej NSZZ „Solidarność” pod adresem http://www.solidarnosc.org.pl/szkolenia/wspolpraca-zagraniczna/programy-europejskie/realizowane/

item/15771-4-monitoring-prawa. Na dzień sporządzania niniejszego artykułu na stronie internetowej NSZZ „Solidarność” zamieszczony jest projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo upadłościowe oraz niektórych innych ustaw wraz z adnotacją, że wszelkie uwagi co do projektu ustawy mogą zostać przekazane na wskazany na stronie adres mailowy, w terminie do dnia 27 czerwca 2018 r. Podkreślić również należy, że uwagi NSZZ Solidarność co do treści rządowych projektów aktów prawnych są zamieszczane na stronie internetowej Rządowego Centrum Legislacji wraz z odniesieniem się wnioskodawcy do przedstawionych uwag, w ramach konsultacji społecznych.